طولانی‌ترین جنگ تاریخ معاصر جنگ با تروریسم است؛ جنگی که حتی کشورهای حامی تروریسم هم در ظاهر خود را با آن همنوا نشان می‌دهند و داعیه‌دار جنگ با تروریسم‌اند. آخرین حلقه از این جنگ‌ درازمدت اقدام آمریکا در کشتن ایمن الظواهری، رهبر سازمان تروریستی القاعده، جانشین اسامه بن‌لادن، در کابل، پایتخت افغانستان، بود.

اما جنگ علیه تروریسم نه با کشته شدن رهبران آن پایان می‌یابد و نه با محدود کردن عوامل آن در فقر، سرکوب و جهل و نه در مبارزه علیه این عوامل؛ زیرا بنا به گفته والتر لاکوئر، تاریخ‌نگار آمریکایی، اعضای سازمان‌های تروریستی از طبقه متوسط جامعه برخاسته‌اند. پیشنهاد دکتر هنری کسینجر مبنی بر مهار تروریسم به‌جای از بین بردن آن که در مجله اکونومیست مطرح کرد، نیز راه به‌ جایی نخواهد برد.

نگاهی به تجارب گذشته نشان می‌دهد که آمریکا اسامه بن‌لادن را در پاکستان به قتل رساند اما نه‌تنها سازمان القاعده زنده ماند، بلکه به ایجاد داعش هم کمک کرد. همچنین، آمریکا ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، را در بغداد کشت ولی اسماعیل قاآنی جای او را گرفت و شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی ایران در عراق، سوریه، لبنان و یمن نیرومندتر شدند. به همین ترتیب، وقتی آمریکا ابوبکر بغدادی، رهبر داعش، را به قتل رساند، ابوابراهیم هاشمی القرشی جانشین او شد و سازمان داعش کماکان زنده ماند.

درست است که کشته‌ شدن الظواهری نیروی مرکزی القاعده را بسیار تضعیف کرد اما شاخه‌های این سازمان که «گرگ‌های تنها» خوانده می‌شوند، در یمن، سومالی، سوریه، هند و جاهای دیگر با استقلال و آزادی بیشتر عمل می‌کنند و توانایی‌ آن‌ها در اجرای فعالیت‌های تروریستی افزایش یافته است. چنانچه «هیئت تحریرالشام» (سازمان آزادی‌بخش شام) به رهبری محمد جولانی که به القاعده مرتبط است، بر استان ادلب و بخش‌هایی از روستاهای حما و حلب تسلط دارد. سازمان «حراس‌الدین» (پشتیبانان دین) هم در همین مناطق کنار جولانی حضور دارد و فعالیت می‌کند.

اکنون الظواهری حذف شده اما «مجلس شورای جهانی» القاعده هنوز فعال است و قرار است جانشین او را از میان اعضای بارز این شورا برگزیند. شناخته‌شده‌ترین اعضای این شورا که ممکن است یکی از آن‌ها به این سمت منصوب شود، عبارت‌اند از: سیف‌العدل محمد صلاح زیدان، از افسران پیشین ارتش مصر، ابوعبدالرحمن مغربی، داماد الظواهری، و احمد دیری ابوعبیده، امیر جنبش جوانان.

پس در واقع سازمان القاعده مانند داعش هنوز زنده و فعال است. زیرا سازمان‌های یادشده تنها یک تشکیلات نظامی نیستند بلکه یک تفکرند که بر پایه احیای خلافت اسلامی (پس از سرنگونی خلافت عثمانی) استوارند. اندیشه‌ای که بر اساس آن، شیخ حسن‌ البنا سازمان اخوان‌المسلمین را تاسیس کرد و بقیه سازمان‌های تندرو اسلام سیاسی نیز بر مبنای همین اندیشه به وجود آمدند.

اندیشه احیای خلافت تا امروز جذابیت خاص خود را حفظ کرده؛ در واقع، القاعده مانند داعش، به‌نوعی «نشان جهادی» تبدیل شده است. از این جهت، کسانی‌ که از جنبش طالبان افغانستان منشعب شدند، زیر پرچم داعش گرد آمدند و به همین ترتیب، هر که در اندونزی، هند، پاکستان، نیجریه، چاد و جاهای دیگر آرزوی احیای خلافت در سر داشته باشد، از دور با رهبر داعش بیعت می‌کند؛ بدون اینکه او را بشناسد.

ژیل کپل، نویسنده فرانسوی و پژوهشگر در امور جنبش‌های بنیادگرا، در کتاب «پیامبر و فرعون» می‌نویسد: «اسلام سیاسی اکنون محبوبیت خود را از دست داده و کشمکش میان سنی و شیعه ته‌نشین شده است. اما از زمانی که جنبش از اسلامی شدن مدرنیته به نوسازی اسلام تغییر جهت داد، کشمکش میان اسلام سیاسی و دشمنانش آغاز شد و تاکنون ادامه دارد».

با این حال، توصیه دنیل بایمن در نشریه «فارن افرز» این است که باید «زندگی با تروریسم را بیاموزیم». همان‌گونه که الیوت آکرمن، افسر پیشین نیروی دریایی آمریکا که در جنگ ویتنام شرکت داشت، بر این باور بود که جنگ در آستانه پایان است و سپس متوجه شد که این هنوز آغاز جنگ است. به باور دنیل بایمن، «پیروزی بر تروریسم تنها به دست آوردن یک نتیجه مثبت مانند نابودی دشمن نیست؛ بلکه به دست آوردن نتیجه منفی است؛ زمانی که هیچ‌ عملیاتی انجام نمی‌شود».

اما دیدگاه‌های کارشناسان هرچه باشد، کشتار رهبران تروریست‌ها همچنان ادامه خواهد یافت؛ زیرا کشتن آن‌ها بهترین برگه بازی برای سران کشورها در داخل و خارج از کشورهای آنان است. در نتیجه، سران کشورها به کشتن مخالفان خود به دلیل اینکه آن‌ها تروریست‌اند، ادامه می‌دهند و تروریسم نیز به زندگی و فعالیت خود ادامه خواهد داد؛ چون عمل تروریستی تنها حرفه‌‌ رهبران تروریسم است.